Cevap: Balın kalitesi, laboratuvar ortamının dışında anlaşılması zor yani tecrübeye dayalı bir husustur. Ancak yine de balın kalitesini gösteren birtakım ipuçları vardır. Bunlar balın koku, yoğunluk ve früktoz oranına dayalı çıkarımlara dayanır.
Kaliteli bal doğal bir kokuya, çeşidine uygun bir görüntüye ve früktoz ağırlıklı şeker oranına sahiptir. Kısacası kaliteli bir bal çürümez, küflenmez ve bozulmaz. Çünkü yoğun şeker ortamında bakterilerin üreme kabiliyeti yok denecek kadar azdır.
Akışkanlık testi, su testi ya da soğuk hava testi gibi yöntemler tamamen popüler kültür ürünü olup hiçbir geçerlilikleri yoktur.
Yapay tatlandırıcı ilave edilen sahte ballar genellikle ağır bir glikoz kokusu içerir. Bu balları yediğinizde ağzınızda net bir bal tadı oluşmaz. Balı yedikten birkaç dakika sonra glikozun etkisiyle ağzınızda tuhaf bir acılık olur.
Balın kendi türünün özelliklerini göstermesi örneğin kestane balının boğazınızı birazcık yakması, balın kalitesi hakkında fikir verir. Ancak her bünye farklı olduğundan laboratuvar ortamı dışındaki tespitlerin hiçbiri %100 doğruluğa sahip değildir.
Bal akış testleri, balın donması ya da şekerlenmesi balın kalitesi hakkında fikir vermez. Çünkü her balın hasat edildiği bitki örtüsü ve dolayısıyla nektar zenginliği farklıdır. Şekerlenme ve akış durumları, balın türüyle bağlantılı olarak değişir.
Balın kalitesi nasıl ölçülür?
Balın kalitesi laboratuvar ortamında ölçülür. Diğer hiçbir yöntem sağlıklı değildir. Bu konudaki en önemli ölçüt früktoz oranıdır. Ancak bala früktoz eklenerek hile yapılması mümkündür. Bu sebeple en doğru sonuç Almanya’da uygulanan bilgisayarlı görüntüleme yöntemleri ile çıkmaktadır.
Günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle bal sahteciliği hiç olmadığı kadar fazladır. Bu sebeple kaliteli bala erişmek için güvendiğiniz üreticilerden bal almak en doğru seçimdir.
Kötü niyetli birçok firma günümüzde laboratuvar sonuçlarını çarpıtmaktadır. Bu firmalar bala früktoz içerikli etken maddeler eklemekte veya ölçüme daha iyi bir bal numunesi göndermektedir. Çünkü yetkili mercilerin binlerce kavanoz balı tek tek incelemesi mümkün değildir.
Kaliteli balın fiziksel özellikleri
Tüm bunların dışında iyi bir bal aldıysanız bu balı muhtemelen zevkle yersiniz. Bal aklınızda soru işaretleri doğuracak aşırılıklara, çok yoğun ve sırıtan bir kokuya sahip değildir. Örneğin ülkemizde en fazla sahteciliği yapılan balların başında kekik balı gelir. Balına bu bitkinin özünü ekleyen kötü niyetli kişiler, yoğun kekikle üretildiğini iddia ettikleri bu balı satışa sunar. Oysaki bir baldan kekik kokusunu almak için özel gayret göstermek gerekir. Hiçbir balın birkaç metre yanından buram buram kekik kokusu burnunuza gelmez.
Maalesef bazı arıcılık şirketleri küçük arıcılara tonlarca şeker göndermekte ve mümkün olan en çok balı üretmelerini istemektedir. Sonuç olarak bala dışarıdan müdahale etmedikleri, şekeri bala katmayıp arıya yedirdikleri için rahat rahat kavanozların üzerine “organik bal” yazmaları mümkün olmaktadır. Piyasada çok komik fiyatlara “organik bal” yazılı balların satılmasının nedeni budur. Aslında bunlar baldan ziyade arı tarafından üretilen reçel gibidir.
Gerçekten kaliteli bir bal istiyorsanız “Organik Trabzon Kestane Balı“nı tercih edebilirsiniz.