Bal ısıtılmaması, kaynatılmaması gereken bir besindir. Bu sebeple balı sıcak çaya katmak veya keke bal koymak ve böyle pişirmek sağlığımıza yarardan çok zarar verir. Çünkü ısınmış balda HMF yani hidroksimetil furfural oluşur. Kısacası çaya bal katmak oldukça tehlikelidir.
Ancak eğer pastörize bal aldıysanız (tavsiye edilmez) zaten bu bal ısıtıldığı için bir daha ısıtmanızda bir zarar yoktur. Konu hakkında ” The Truth: Is Adding Honey To Your Tea Toxic?” adlı makale şunu söylemektedir:
Görünüşe göre kaynar suya bal eklemek, enzimleri değiştirerek faydalarını azaltabilir. Ancak birçok insanın anlamadığı şey, pastörize balın bakterileri öldürmek için zaten ısıl işleme tabi tutulmuş olmasıdır.
The True
Bal her ne kadar bozulmayan bir ürün olsa da balın uzun süre saklanması içerisindeki HMS miktarının artmasına sebep olur. Nitekim Yıldız (2010) tarafından yapılan bir araştırmada balın uzun süre depolanması ve yüksek sıcaklıkta ısıtılması sonucunda HMF oranının 30-40 mg/kg’a yükseldiği saptanmıştır.[1]
Kısacası ballı çay içmek istiyorsanız bu çayı ılık tüketmelisiniz. Aşırı ısıya maruz kalmayan bal ile içtiğiniz çay boğazınızı yumuşatacaktır. Bu da farenjit, larenjit, boğaz reflüsü ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklar noktasında faydalıdır.
Bal Taze ve Isıtılmadan Tüketilmelidir
Bal kesinlikle ısıl işlem görmemesi gereken organik bir üründür. Yukarıda da belirttiğimiz üzere balın ısıtılması sonrasında ortaya çıkan HMF sağlığa çok büyük zararlar verir. Bu sebeple “Balda Yapılan Hileler” yazımızda da belirttiğimiz gibi kristalleşmemesi için ısıtılan ballardan uzak durmak gerekir. Çünkü bal molekülleri ısıtılınca viskoz özellikleri azalır.
Kısa adıyla HMF yani hidroksimetilfurfural bazı şekerlerin dehidrasyonu ile meydana gelen organik bir bileşiktir. Düşük erime noktalı beyaz bir katıdır. Hem suda hem de organik çözücülerde kolaylıkla çözünür. Molekül, hem aldehit hem de alkol fonksiyonel grupları içeren bir furan halkasından oluşur.[2, 3]
Sağlığa zararlı etkileri ile bilinen HMF vücuda alındıktan sonra idrarla atılır. Gıdalara bilinçli olarak katılan bir katkı maddesidir. Çünkü gıdaları koruyucu özellik gösterir. İnsanlar için potansiyel bir kanserojen maddedir. Çaya bal katarak tüketmek ya da balı herhangi bir ürünle pişirmek de bu zararlı bileşeni ortaya çıkarır.
Kısacası insan sağlığı için önemli olan bu şifalı besini yanlış tüketmemelisiniz. Balı yüksek derecelerde ısıtmak büyük bir risk ve hatadır. Unutmayın, doğru kullanılmadığında her ürün zehirdir. Balı gerçek besin değerinde tüketmek için uygun sıcaklıkta saklamalısınız. Ayrıca bal her ne kadar bozulmasa da eskiyen balardaki besin değerleri azalır. Bu yüzden mümkün olduğunca taze ürünler tüketmek de önemlidir.
Çaya bal katmanın faydaları
Sıcak çaya bal katmanın HMF oluşumu sebebiyle zararlı olduğunu yukarıda söyledik. Ancak bunun yanında ılık çaya veya özellikle süte bal katarak içmek farenjit gibi boğaz enfeksiyonlarını rahatlatmakta kullanılır. Ayrıca süt kullanacaksanız karışıma bir miktar zencefil ya da zerdeçal da eklenmesi karışımın etkisini artırır.
Bu karışımı boğaz ya da mide sorunları için kullanacaksanız özellikle kestane balının daha etkili olduğu birtakım makalelerde ortaya koyulmuştur. Çünkü kestane balının antibiyotik özellikler taşıdığı bilinmektedir.
Yine bal doğal bir şeker olduğundan sofra şekerine göre daha az zararlıdır.
Kaynakça
[1] Yıldız, O. vd. (2010). Maillard reaksiyonları ve reaksiyon ürünlerinin gıdalardaki önemi. Akademik Gıda, 8(6), 44-51.
[2] Çelik, S. Y. Kristalize çam balının çözdürülmesinde mikrodalga ısıtmanın hidroksimetilfurfural oluşumu ve diastaz aktivitesi üzerine etkileri.
[3] Çakır, V. (2015). Ultrasonik muamele ile balın kristalize olmasının kontrol edilebilirliği üzerine bir çalışma (Master’s thesis, Niğde Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü).
